Fitre (Sadaka-i Fıtır), Ramazan ayında verilmesi gereken bir sadaka türüdür. Bu makalede, fitre kavramını, fitre hesaplama yöntemlerini, kimlerin fitre vermesi gerektiğini ve fitre ile ilgili diğer önemli bilgileri detaylı olarak inceleyeceğiz.

Fitre (Sadaka-i Fıtır) Ramazan Bayramı'ndan önce verilmesi gereken sadaka Bir günlük yiyecek bedeli

Fitre nedir?

Fitre veya Sadaka-i Fıtır, Ramazan Bayramı'na ulaşan ve temel ihtiyaçlarının dışında nisap miktarı mala sahip olan her Müslüman'ın vermesi gereken bir sadaka türüdür. Fitre, Ramazan orucunun kabulüne vesile olması, oruç tutan kişinin oruç esnasında yaptığı hata ve eksiklikleri telafi etmesi amacıyla verilir.

Fitre, "fıtrat" kelimesinden gelir ve insanın yaratılışına uygun olarak ihtiyaç sahiplerine yardım etme sorumluluğunu ifade eder. Ramazan Bayramı'ndan önce verilmesi gereken fitre, bayram namazından önce verilirse daha faziletli kabul edilir.

Fitre nasıl hesaplanır?

Fitre miktarı, bir kişinin bir günlük normal yiyecek masrafı olarak hesaplanır. Bu hesaplama için farklı yöntemler kullanılabilir:

  1. Buğday Yöntemi (Asgari): Bir kişinin bir günlük buğday ihtiyacının parasal değeri
  2. Arpa Yöntemi: Bir kişinin bir günlük arpa ihtiyacının parasal değeri
  3. Kuru Üzüm Yöntemi: Bir kişinin bir günlük kuru üzüm ihtiyacının parasal değeri
  4. Hurma Yöntemi (Azami): Bir kişinin bir günlük hurma ihtiyacının parasal değeri

Diyanet İşleri Başkanlığı her yıl bu yöntemlere göre güncel fitre miktarlarını belirler ve ilan eder. Fitre miktarı, en az buğday yöntemine göre hesaplanan miktar kadar olmalıdır, ancak kişinin maddi durumuna göre daha fazla vermesi daha faziletli kabul edilir.

Kimler fitre verir?

Fitre vermekle yükümlü olan kişiler şunlardır:

  • Müslüman olan
  • Akıl sağlığı yerinde olan
  • Ergenlik çağına ulaşmış olan
  • Temel ihtiyaçlarının dışında nisap miktarı mala sahip olan kişiler

Ayrıca, kişi kendisinin yanı sıra bakmakla yükümlü olduğu küçük çocukları için de fitre vermelidir. Eşler kendi fitrelerini kendileri verirler, ancak eşlerden biri diğerinin fitresi için de ödeme yapabilir.

Fitre kimlere verilir?

Fitre, Kur'an-ı Kerim'de belirtilen zekât verilebilecek sekiz sınıfa verilebilir:

  1. Fakirler (temel ihtiyaçlarını karşılayamayanlar)
  2. Miskinler (hiçbir geliri olmayanlar)
  3. Zekât toplama görevlileri
  4. Kalpleri İslam'a ısındırılacak olanlar
  5. Özgürlüğüne kavuşturulacak köleler
  6. Borçlular
  7. Allah yolunda cihad edenler
  8. Yolda kalmış yolcular

Günümüzde fitre genellikle fakirlere, ihtiyaç sahiplerine ve hayır kurumlarına verilmektedir.

Kimlere fitre verilemez?

Fitre aşağıdaki kişilere verilmez:

  • Anne, baba, büyükanne, büyükbaba gibi usul
  • Çocuklar, torunlar gibi füru
  • Eşler birbirlerine
  • Zenginler (nisap miktarı mala sahip olanlar)
  • Gayrimüslimler
  • Fitre verenin bakmakla yükümlü olduğu kişiler

Fitre ne zaman verilir?

Fitre, Ramazan Bayramı'ndan önce verilmelidir. En faziletli zaman, bayram namazından öncedir. Ancak Ramazan ayı içinde herhangi bir zamanda da verilebilir. Ramazan Bayramı'ndan sonraya bırakılması uygun görülmemekle birlikte, unutma veya imkânsızlık durumunda daha sonra da verilebilir.

Fitre, nakit para olarak verilebileceği gibi, gıda maddesi olarak da verilebilir. Günümüzde genellikle para olarak verilmesi daha yaygındır ve ihtiyaç sahiplerinin ihtiyaçlarını karşılamaları için daha pratiktir.

Önemli Not:

Bu makaledeki bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır ve dini bir fetva niteliği taşımamaktadır. Dini konularda kesin bilgi için lütfen Diyanet İşleri Başkanlığı veya güvenilir dini otoritelere başvurunuz. Fitre miktarları her yıl değişebilir, güncel değerler için resmi kaynaklara başvurmanız önerilir.