KDV tevkifatı, Katma Değer Vergisi'nin bir kısmının veya tamamının, mal veya hizmet satın alan tarafından, satıcıya ödenmek yerine doğrudan vergi dairesine yatırılması işlemidir. Bu makalede, KDV tevkifatının ne olduğunu, nasıl hesaplandığını, tam ve kısmi tevkifat arasındaki farkları ve KDV tevkifatı uygulamasının detaylarını inceleyeceğiz.

KDV tevkifatı nedir?

KDV tevkifatı (stopajı), mal veya hizmet satın alan kişi veya kurumların, satıcıya ödeyecekleri KDV'nin tamamını veya bir kısmını, satıcıya ödemeyip vergi dairesine yatırması işlemidir. Bu uygulama, vergi kaybını önlemek, vergi tahsilatını kolaylaştırmak ve kayıt dışı ekonomiyle mücadele etmek amacıyla uygulanmaktadır.

KDV tevkifatı, alıcının KDV mükellefi olması durumunda, satıcıya ödeyeceği KDV'nin belirli bir oranını veya tamamını kendi adına vergi dairesine yatırması şeklinde gerçekleşir. Böylece, satıcının tahsil ettiği KDV'nin bir kısmı veya tamamı, alıcı tarafından doğrudan vergi dairesine ödenmiş olur.

Satıcı Alıcı KDV Mükellefi KDV Mükellefi Mal/Hizmet Bedel (KDV Hariç) KDV Tevkifatı (Vergi Dairesine)

KDV beyannamesi ne zaman verilir?

KDV beyannamesi, vergilendirme dönemini takip eden ayın 24. günü akşamına kadar verilmelidir. Vergilendirme dönemi, genel olarak bir aydır. Ancak, Maliye Bakanlığı, mükelleflerin yıllık gayri safi hasılatlarına göre üç aylık vergilendirme dönemi tespit etmeye yetkilidir.

KDV tevkifatı yapan mükellefler, tevkif ettikleri vergiyi, vergilendirme dönemini takip eden ayın 24. günü akşamına kadar beyan etmek ve 26. günü akşamına kadar ödemek zorundadırlar. Tevkifat yapanlar, tevkifata tabi işlemleri KDV beyannamesinin "Matrah" kulakçığında "Tevkifat Uygulanacak İşlemler" bölümünde beyan ederler.

KDV tevkifatı zorunlu bir uygulama mıdır?

Evet, KDV tevkifatı zorunlu bir uygulamadır. KDV Genel Uygulama Tebliği'nde belirtilen işlemler için, alıcılar tarafından tevkifat yapılması zorunludur. Tevkifat yapmakla sorumlu tutulan kişi ve kuruluşlar, bu sorumluluklarını yerine getirmedikleri takdirde, ödenmeyen veya eksik ödenen vergi ile buna bağlı ceza, faiz ve zamlardan sorumlu tutulurlar.

KDV tevkifatı uygulaması, belirli mal ve hizmet alımlarında, belirli alıcılar için geçerlidir. Tebliğde belirtilen şartları taşıyan işlemlerde, alıcılar tarafından tevkifat yapılması zorunludur ve bu zorunluluğa uyulmaması durumunda vergi cezaları söz konusu olabilir.

Tam tevkifat nedir?

Tam tevkifat, mal veya hizmet alımlarında hesaplanan KDV'nin tamamının, alıcı tarafından satıcıya ödenmeyip doğrudan vergi dairesine yatırılması işlemidir. Tam tevkifat uygulamasında, satıcı KDV'nin hiçbir kısmını tahsil etmez, alıcı ise KDV'nin tamamını kendi adına vergi dairesine öder.

Tam tevkifat uygulaması, genellikle yurt dışından sağlanan hizmetler, ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlar tarafından yapılan işlemler gibi özel durumlarda uygulanır. Bu tür işlemlerde, KDV'nin tamamı alıcı tarafından tevkif edilerek vergi dairesine yatırılır.

Tam Tevkifat Satıcı Alıcı KDV %0 %100 KDV'nin tamamı alıcı tarafından vergi dairesine ödenir

Kısmi tevkifat nedir?

Kısmi tevkifat, mal veya hizmet alımlarında hesaplanan KDV'nin belirli bir kısmının alıcı tarafından satıcıya ödenmeyip doğrudan vergi dairesine yatırılması, kalan kısmının ise satıcıya ödenmesi işlemidir. Kısmi tevkifat uygulamasında, satıcı KDV'nin bir kısmını tahsil eder, alıcı ise KDV'nin belirli bir oranını kendi adına vergi dairesine öder.

Kısmi tevkifat oranları, KDV Genel Uygulama Tebliği'nde belirtilmiştir ve işlemin türüne göre 1/10, 2/10, 3/10, 4/10, 5/10, 6/10, 7/10, 8/10 veya 9/10 oranlarında olabilir. Örneğin, 5/10 oranında kısmi tevkifat uygulanması gereken bir işlemde, hesaplanan KDV'nin %50'si alıcı tarafından tevkif edilir ve vergi dairesine yatırılır, kalan %50'si ise satıcıya ödenir.

Kısmi Tevkifat (5/10 Örneği) Satıcı Alıcı KDV %50 %50 KDV'nin %50'si satıcıya ödenir KDV'nin %50'si vergi dairesine ödenir

KDV tevkifatı hesaplama örneği

KDV tevkifatının nasıl hesaplandığını bir örnek üzerinden inceleyelim:

Örnek 1 (Kısmi Tevkifat): Bir şirket, temizlik hizmeti satın almıştır ve bu hizmet için 10.000 TL + KDV ödeyecektir. KDV oranı %18 ve temizlik hizmetleri için tevkifat oranı 7/10'dur.

  • Hizmet Bedeli (KDV Hariç): 10.000 TL
  • Hesaplanan KDV (%18): 10.000 TL × 0,18 = 1.800 TL
  • Tevkifat Tutarı (7/10): 1.800 TL × 7/10 = 1.260 TL
  • Satıcıya Ödenecek KDV: 1.800 TL - 1.260 TL = 540 TL
  • Toplam Ödeme: 10.000 TL + 540 TL = 10.540 TL

Bu örnekte, alıcı şirket, satıcıya 10.540 TL ödeyecek ve 1.260 TL'yi KDV tevkifatı olarak kendi adına vergi dairesine yatıracaktır.

Örnek 2 (Tam Tevkifat): Bir şirket, yurt dışından danışmanlık hizmeti satın almıştır ve bu hizmet için 20.000 TL + KDV ödeyecektir. KDV oranı %18 ve yurt dışından alınan hizmetler için tam tevkifat uygulanır.

  • Hizmet Bedeli (KDV Hariç): 20.000 TL
  • Hesaplanan KDV (%18): 20.000 TL × 0,18 = 3.600 TL
  • Tevkifat Tutarı (Tam): 3.600 TL
  • Satıcıya Ödenecek KDV: 0 TL
  • Toplam Ödeme: 20.000 TL

Bu örnekte, alıcı şirket, satıcıya sadece hizmet bedeli olan 20.000 TL'yi ödeyecek ve 3.600 TL'yi KDV tevkifatı olarak kendi adına vergi dairesine yatıracaktır.

KDV tevkifatı uygulanacak işlemler

KDV Genel Uygulama Tebliği'ne göre, aşağıdaki işlemlerde KDV tevkifatı uygulanır:

Kısmi Tevkifat Uygulanacak Hizmetler:

  • Yapım işleri ile bu işlerle birlikte ifa edilen mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetleri (2/10)
  • Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetler (9/10)
  • Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri (5/10)
  • Yemek servis hizmeti (5/10)
  • İşgücü temin hizmetleri (9/10)
  • Yapı denetim hizmetleri (9/10)
  • Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işleri, çanta ve ayakkabı dikim işleri ve bu işlere aracılık hizmetleri (5/10)
  • Turistik mağazalara verilen müşteri bulma / götürme hizmetleri (9/10)
  • Spor kulüplerinin yayın, reklam ve isim hakkı gelirlerine konu işlemleri (9/10)
  • Temizlik, çevre ve bahçe bakım hizmetleri (7/10)
  • Servis taşımacılığı hizmeti (5/10)
  • Her türlü baskı ve basım hizmetleri (5/10)
  • Yukarıda sayılmayan diğer hizmetler (KDV Genel Uygulama Tebliği'nde belirtilen oranlar)

Kısmi Tevkifat Uygulanacak Teslimler:

  • Külçe metal teslimleri (7/10)
  • Bakır, çinko, alüminyum ve kurşun ürünlerinin teslimi (5/10)
  • Hurda ve atık teslimi (5/10)
  • Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarından elde edilen hammadde teslimi (9/10)
  • Pamuk, tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri teslimleri (9/10)
  • Ağaç ve orman ürünleri teslimi (5/10)

Tam Tevkifat Uygulanacak İşlemler:

  • İkametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlar tarafından yapılan işlemler
  • Serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler (GVK 18. madde kapsamındaki faaliyetler)
  • Kiralama işlemleri
  • Reklam verme işlemleri

KDV tevkifatı uygulamasında dikkat edilmesi gerekenler

KDV tevkifatı uygulamasında dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar şunlardır:

  • Tevkifat, KDV'nin tamamı veya belirli bir oranı üzerinden yapılır, mal veya hizmetin bedeli üzerinden yapılmaz.
  • Tevkifat yapılması, satıcının müteselsil sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
  • Tevkifat uygulaması kapsamında bulunan her bir işlem için tevkifat yapılması zorunludur.
  • Tevkifat uygulaması kapsamında olan işlemlerde, alıcı tarafından tevkifat yapılabilmesi için, satıcının KDV mükellefi olması şarttır.
  • Tevkifat uygulamasında, alım yapılan kişi veya kurumun KDV mükellefi olmaması halinde, tevkifat uygulanmaz.
  • Kısmi tevkifat uygulamasında, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin tamamı satıcı tarafından beyan edilir, alıcı tarafından tevkif edilen kısım ise alıcı tarafından beyan edilir.
  • Tevkifata tabi işlemlerde, satıcı tarafından düzenlenen faturada "KDV tevkifatına tabi olduğu" belirtilmelidir.

Uyarı: Bu makaledeki bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır ve vergi mevzuatındaki değişiklikler nedeniyle güncel olmayabilir. KDV tevkifatı uygulaması ile ilgili güncel bilgiler için, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın resmi web sitesini ziyaret etmeniz veya bir mali müşavire danışmanız önerilir.