Veraset ve intikal vergisi, mirasçılık, bağış veya diğer şekillerde karşılıksız olarak mal edinilmesi durumunda ödenmesi gereken bir vergi türüdür. Bu makalede, veraset ve intikal vergisinin ne olduğu, nasıl hesaplandığı, beyanname verme süreleri ve diğer önemli bilgileri detaylı olarak inceleyeceğiz.

Veraset ve intikal vergisi nedir?

Veraset ve intikal vergisi, bir kişinin vefatı sonucunda mirasçılarına kalan mallar (veraset) veya sağlar arasında karşılıksız olarak gerçekleşen mal intikalleri (ivazsız intikal) üzerinden alınan bir vergidir. Bu vergi, 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu ile düzenlenmiştir.

Veraset ve intikal vergisinin konusunu, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının yurt içinde veya yurt dışında bulunan malları ile Türkiye'de yerleşik yabancıların Türkiye'de bulunan malları oluşturur. Verginin mükellefi, veraset yoluyla veya ivazsız bir şekilde mal edinen kişilerdir.

Veraset ve İntikal Vergisi Kapsamı Veraset (Miras) İvazsız İntikal (Bağış) Şans Oyunları Yarışma ve Çekilişler

Veraset ve intikal vergisi nasıl hesaplanır?

Veraset ve intikal vergisi hesaplanırken, öncelikle vergiye tabi malların değeri belirlenir. Bu değerden, varsa istisna tutarları ve miras bırakanın borçları düşülerek matrah bulunur. Daha sonra, bu matrah üzerinden, yakınlık derecesine ve matrah dilimlerine göre belirlenen vergi oranları uygulanarak ödenecek vergi hesaplanır.

Vergi oranları, veraset yoluyla veya ivazsız intikallerde, mirasçının veya mal edinenin, miras bırakana veya mal bağışlayana olan yakınlık derecesine göre değişir. Ayrıca, şans oyunları, yarışma ve çekilişlerde kazanılan ikramiyeler için farklı vergi oranları uygulanır.

Veraset ve İntikal Vergisi Oranları (2023)

Veraset yoluyla veya ivazsız intikallerde uygulanan vergi oranları aşağıdaki gibidir:

Matrah Vergi Oranı (I. Grup)* Vergi Oranı (II. Grup)**
650.000 TL'ye kadar %1 %10
1.600.000 TL'nin 650.000 TL'si için 6.500 TL, fazlası %3 %15
3.600.000 TL'nin 1.600.000 TL'si için 34.500 TL, fazlası %5 %20
9.600.000 TL'nin 3.600.000 TL'si için 134.500 TL, fazlası %7 %25
9.600.000 TL'den fazlasının 9.600.000 TL'si için 554.500 TL, fazlası %10 %30

* I. Grup: Eş, çocuk, anne, baba (üstsoy, altsoy) ve eşin anne babası
** II. Grup: Diğer mirasçılar ve ivazsız mal edinenler

Şans oyunları, yarışma ve çekilişlerde kazanılan ikramiyeler için vergi oranı %20'dir.

Veraset ve intikal vergisi beyannamesi ne zaman verilir?

Veraset ve intikal vergisi beyannamesi, aşağıdaki süreler içinde verilmelidir:

  • Ölüm Türkiye'de meydana gelmişse, ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde
  • Ölüm yabancı bir ülkede meydana gelmişse, ölüm tarihinden itibaren 6 ay içinde
  • Gaiplik halinde, gaiplik kararının ölüm siciline işlendiği tarihten itibaren 4 ay içinde
  • İvazsız intikallerde (bağış vb.), malların hukuken iktisap edildiği tarihten itibaren 1 ay içinde
  • Gerçek veya tüzel kişilerce düzenlenen yarışma ve çekilişlerde, kazananların belirlenmesinden itibaren 1 ay içinde

Veraset ve intikal vergisi beyannamesi nereye verilir?

Veraset ve intikal vergisi beyannamesi, aşağıdaki vergi dairelerine verilir:

  • Veraset yoluyla gerçekleşen intikallerde, ölen kişinin ikametgâhının bulunduğu yerdeki vergi dairesine
  • Diğer suretle gerçekleşen intikallerde, malı veren kişinin ikametgâhının bulunduğu yerdeki vergi dairesine
  • Malın bulunduğu veya mükelleflerin ikametgâhlarının bağlı olduğu vergi daireleri ayrı ayrı ise, mükellefin tercihine göre bu vergi dairelerinden birine

Beyanname, elektronik ortamda İnternet Vergi Dairesi üzerinden de verilebilir.

Şans oyunları, yarışma ve çekilişlerde intikal vergisi nasıl hesaplanır?

Şans oyunları, yarışma ve çekilişlerde kazanılan ikramiyeler için veraset ve intikal vergisi oranı %20'dir. Bu tür kazançlarda, istisna tutarını aşan kısım üzerinden vergi hesaplanır. İstisna tutarı, her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak belirlenir.

Milli Piyango, Spor Toto, at yarışları gibi şans oyunlarından elde edilen ikramiyeler ile yarışma ve çekilişlerde kazanılan ödüller için vergi, genellikle ilgili kurum veya kuruluş tarafından kaynakta kesilerek ödenir. Bu durumda, kazanan kişinin ayrıca beyanname vermesine gerek yoktur.

Veraset ve intikal vergisi ne zaman ödenir?

Veraset ve intikal vergisi, beyanname verme süresi içinde ödenir. Ancak, Vergi Usul Kanunu'nun değerleme hükümlerine göre belirlenen değerleri 100.000 TL'yi aşan menkul ve gayrimenkul mallar için, vergi üç yılda ve her yıl Mayıs ve Kasım aylarında olmak üzere altı eşit taksitte ödenir.

Taksitlendirme imkanından yararlanabilmek için, ilk taksit beyanname verme süresi içinde ödenmelidir. Ayrıca, vergi dairesine teminat gösterilmesi gerekebilir.

Veraset ve intikal vergisi kaç taksitte ödenir?

Veraset ve intikal vergisi, değeri 100.000 TL'yi aşan menkul ve gayrimenkul mallar için, üç yılda ve her yıl Mayıs ve Kasım aylarında olmak üzere altı eşit taksitte ödenir. İlk taksit, beyannamenin verildiği süre içinde ödenir.

Taksitlendirme imkanından yararlanabilmek için, ilk taksitin zamanında ödenmesi ve gerekirse teminat gösterilmesi şartları aranır. Taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi halinde, vergi taksitlendirme hakkı kaybedilerek kalan taksitlerin tamamı muaccel hale gelir.

Disclaimer: Bu makaledeki bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır ve vergi danışmanlığı niteliği taşımaz. Vergi mevzuatı sık sık değişebileceğinden, güncel bilgiler için bir vergi uzmanına danışmanız veya Gelir İdaresi Başkanlığı'nın resmi kaynaklarını kontrol etmeniz önerilir.