Aidat Gecikme Tazminatı Hesaplama
Kat mülkiyeti kanununa göre, site veya apartman sakinlerinin ödemekle yükümlü oldukları aidatların zamanında ödenmemesi durumunda gecikme tazminatı uygulanır. Bu makalede, aidat gecikme tazminatının ne olduğunu, nasıl hesaplandığını ve ilgili yasal düzenlemeleri detaylı olarak inceleyeceğiz.
Aidat nedir?
Aidat, kat mülkiyetine tabi binalarda ortak alanların bakımı, temizliği, güvenliği ve diğer ortak giderlerin karşılanması için kat maliklerinin ödemekle yükümlü oldukları aylık veya yıllık ücretlerdir. Aidatlar, binanın veya sitenin işletme projesine göre belirlenir ve tüm kat malikleri için bağlayıcıdır.
Aidat gecikme faizi nedir?
Aidat gecikme faizi, aidatların zamanında ödenmemesi durumunda, geciken tutar üzerinden hesaplanan ve kat malikinin ödemekle yükümlü olduğu ek bir bedeldir. Gecikme faizi, genellikle yasal faiz oranı üzerinden hesaplanır ve kat malikleri kurulu tarafından farklı bir oran belirlenmemişse uygulanır.
Aidat gecikme tazminatı nedir?
Aidat gecikme tazminatı, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 20. maddesine göre, aidatını zamanında ödemeyen kat maliklerinden talep edilebilen bir cezai şarttır. Kanuna göre, aidatını ödemeyen kat maliki, ödemede geciktiği her ay için, aylık %5 oranında gecikme tazminatı ödemekle yükümlüdür.
Gecikme Tazminatı = Aidat Tutarı × (Aylık Tazminat Oranı × Gecikme Süresi)
Aidat gecikme tazminatı ne kadar olmalıdır?
Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 20. maddesine göre, gecikme tazminatı aylık %5 oranında uygulanır. Ancak, kat malikleri kurulu kararıyla bu oran değiştirilebilir. Kat malikleri kurulu, daha düşük veya daha yüksek bir oran belirleyebilir, ancak belirlenen oran makul ve adil olmalıdır.
Aidat gecikme tazminatı ve faiz birlikte istenebilir mi?
Yargıtay kararlarına göre, aidat gecikme tazminatı ve gecikme faizi aynı anda talep edilemez. Çünkü her ikisi de gecikme nedeniyle oluşan zararı karşılamak için talep edilmektedir. Dolayısıyla, ya gecikme tazminatı ya da gecikme faizi talep edilmelidir. Uygulamada genellikle, kat maliki için daha avantajlı olan gecikme tazminatı tercih edilmektedir.
Aidat gecikme tazminatı hangi tarihten itibaren başlar?
Aidat gecikme tazminatı, aidatın ödenmesi gereken son günü takip eden günden itibaren hesaplanmaya başlar. Aidatın ödeme tarihi, genellikle her ayın belirli bir günü olarak belirlenir ve bu tarih işletme projesinde veya kat malikleri kurulu kararında belirtilir.
İşletme projesi imza karşılığı veya taahhütlü mektupla tebliğ edilmiş ise tazminat hangi tarihten itibaren başlar?
İşletme projesi, kat maliklerine imza karşılığı veya taahhütlü mektupla tebliğ edilmişse, tazminat hesaplaması tebliğ tarihinden itibaren başlar. Tebliğ tarihinden sonra, aidatın ödenmesi gereken son günü takip eden günden itibaren gecikme tazminatı işlemeye başlar.
Kendilerine kat malikleri kurulu kararı tebliğ edilmeyenler için gecikme tazminatı hangi tarihten itibaren başlar?
Kat malikleri kurulu kararı kendilerine tebliğ edilmeyen kat malikleri için, gecikme tazminatı tebliğ tarihinden itibaren başlar. Tebliğ yapılmamışsa, kat malikinin aidat borcundan ve ödeme tarihinden haberdar olduğu ispatlanmadıkça gecikme tazminatı talep edilemez.
Aidat gecikme tazminatı hesaplama örneği
Örnek olarak, 500 TL tutarındaki bir aidatın 60 gün gecikmeli ödendiğini ve aylık gecikme tazminatı oranının %5 olduğunu varsayalım:
- Aidat Tutarı: 500 TL
- Gecikme Süresi: 60 gün (2 ay)
- Aylık Gecikme Tazminatı Oranı: %5
- Gecikme Tazminatı: 500 TL × (0.05 × 2) = 500 TL × 0.10 = 50 TL
- Toplam Ödeme: 500 TL + 50 TL = 550 TL
Bu örnekte, kat maliki 500 TL'lik aidat borcuna ek olarak 50 TL gecikme tazminatı ödemek zorundadır. Toplam ödenmesi gereken tutar 550 TL'dir.
Aidat gecikme tazminatı ile ilgili yasal düzenlemeler
Aidat gecikme tazminatı, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 20. maddesinde düzenlenmiştir. İlgili madde şu şekildedir:
"Kat maliklerinden biri, bütün giderlere ve ortak giderlerden kendisine düşen payın ödenmesinde temerrüt ederse, yönetici veya kat maliklerinden biri, borçlu kat malikine karşı dava açabilir ve icra takibi yapabilir. Temerrüt gösteren kat maliki, ödemede geciktiği her ay için, ödenmesi gereken tutarın yüzde beşi nispetinde gecikme tazminatı ödemekle yükümlüdür."
Ayrıca, Yargıtay'ın çeşitli kararlarında, aidat gecikme tazminatının uygulanması ve hesaplanması konusunda önemli içtihatlar oluşturulmuştur.
Aidat gecikme tazminatı dava ve icra takibi
Aidatını ödemeyen kat malikine karşı, yönetici veya diğer kat malikleri tarafından dava açılabilir veya icra takibi başlatılabilir. Bu durumda, asıl aidat borcunun yanı sıra gecikme tazminatı da talep edilebilir.
İcra takibinde, aidat borcu ve gecikme tazminatı için ayrı ayrı hesaplama yapılır ve toplam tutar borçludan talep edilir. Dava yoluyla takip edilmesi durumunda ise, dava dilekçesinde aidat borcu ve gecikme tazminatı ayrı ayrı belirtilmelidir.