Değer Artış Kazancı Vergisi Hesaplama

Gayrimenkul, hisse senedi ve diğer varlıklarınızın satışından doğan vergi yükümlülüğünüzü kolayca hesaplayın

Varlık Türü:

Alış Tarihi:

Alış Bedeli (TL):

Satış Tarihi:

Satış Bedeli (TL):

İlgili Giderler (TL):

Yİ-ÜFE endekslemesi uygula

Hesaplama Sonucu:

Satış Bedeli:

0,00 TL

Endekslenmiş Alış Bedeli:

0,00 TL

Değer Artış Kazancı:

0,00 TL

İstisna Tutarı:

0,00 TL

Vergiye Tabi Kazanç:

0,00 TL

Ödenecek Vergi:

0,00 TL

Vergi Hesaplama Detayları:

Kalem	Değer	Açıklama

Nasıl Kullanılır?

Varlık Türünü Seçin

Hesaplama yapmak istediğiniz varlık türünü (gayrimenkul, hisse senedi veya diğer) seçin.

Alış Bilgilerini Girin

Varlığın alış tarihini ve alış bedelini (TL) girin.

Satış Bilgilerini Girin

Varlığın satış tarihini ve satış bedelini (TL) girin.

İlgili Giderleri Ekleyin

Varsa, alım-satım işlemiyle ilgili giderleri (komisyon, vergi, harç vb.) girin.

Sonuçları İnceleyin

Hesaplama sonucunda, değer artış kazancınızı, istisna tutarını ve ödenecek vergi miktarını görebilirsiniz.

Değer Artış Kazancı Vergisi Hesaplama

Değer artış kazancı vergisi, belirli varlıkların elden çıkarılmasından doğan kazançlar üzerinden alınan bir vergi türüdür. Bu makalede, değer artış kazancının ne olduğu, hangi varlıkların bu vergi kapsamına girdiği, nasıl hesaplandığı ve endeksleme yöntemleri gibi konuları detaylı olarak inceleyeceğiz.

Değer artış kazancı nedir?

Değer artış kazancı, kişilerin sahip oldukları mal ve hakları elden çıkarmalarından doğan kazançlardır. Bu kazançlar, Gelir Vergisi Kanunu'nun mükerrer 80. maddesi kapsamında "değer artış kazançları" olarak vergilendirilir.

Değer artış kazancı, bir varlığın satış bedeli ile alış bedeli arasındaki olumlu farktır. Ancak, alış bedeline eklenmesi gereken giderler ve enflasyon etkisini gidermek için yapılan endeksleme işlemleri de hesaplamada dikkate alınır.

Değer artış kazancı vergisi nedir?

Değer artış kazancı vergisi, belirli mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançlar üzerinden alınan gelir vergisidir. Bu vergi, Gelir Vergisi Kanunu kapsamında değerlendirilir ve artan oranlı gelir vergisi tarifesine göre hesaplanır.

Değer artış kazancı vergisi, diğer gelir unsurlarından farklı olarak, sadece belirli tutarın üzerindeki kazançlar için uygulanır. Kanunda belirtilen istisna tutarının altındaki kazançlar vergiden muaftır.

Vergi kapsamına giren mal ve haklar nelerdir?

Değer artış kazancı vergisi kapsamına giren başlıca mal ve haklar şunlardır:

Gayrimenkuller: İvazsız (bedelsiz) olarak iktisap edilenler hariç olmak üzere, iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içinde elden çıkarılan gayrimenkuller (konut, arsa, arazi vb.)
Menkul Kıymetler: Hisse senetleri ve diğer menkul kıymetler (belirli istisnalar hariç)
Diğer Mal ve Haklar: Telif hakları, ihtira beratları, ticari veya sınai bir tertibat üzerindeki haklar, gemi ve gemi payları, motorlu nakil ve cer vasıtaları gibi diğer mal ve haklar

Özellikle gayrimenkullerde, iktisap tarihinden itibaren 5 yıl geçtikten sonra elden çıkarılması durumunda, elde edilen kazanç değer artış kazancı olarak vergilendirilmez.

Nasıl hesaplanır?

Değer artış kazancı vergisi hesaplaması şu adımlarla yapılır:

Satış Bedelinin Belirlenmesi: Mal veya hakkın satış bedeli tespit edilir.
Maliyet Bedelinin Belirlenmesi: Mal veya hakkın alış bedeli ve varsa eklenmesi gereken giderler (komisyon, noter, vergi vb.) belirlenir.
Endeksleme Yapılması: Alış bedeli, Yİ-ÜFE endeksi kullanılarak enflasyon etkisinden arındırılır (isteğe bağlı).
Değer Artış Kazancının Hesaplanması: Satış bedelinden endekslenmiş maliyet bedeli çıkarılarak değer artış kazancı bulunur.
İstisna Tutarının Düşülmesi: İlgili yıl için belirlenen istisna tutarı, kazançtan düşülür.
Verginin Hesaplanması: Kalan tutar, gelir vergisi tarifesine göre vergilendirilir.

Hesaplama örneği:

2023 yılında 1.000.000 TL'ye satılan bir gayrimenkulün 2020 yılında alış bedeli 600.000 TL ise ve endeksleme sonucu alış bedeli 800.000 TL'ye yükseliyorsa:

Değer Artış Kazancı: 1.000.000 TL - 800.000 TL = 200.000 TL
2023 yılı istisna tutarı: 25.000 TL
Vergiye Tabi Kazanç: 200.000 TL - 25.000 TL = 175.000 TL
Ödenecek Vergi: Gelir vergisi tarifesine göre hesaplanır

Değer artışı kazancında endeksleme nasıl yapılır?

Değer artış kazancı hesaplanırken, enflasyonun etkisini gidermek amacıyla alış bedeli endekslenebilir. Endeksleme, isteğe bağlı bir uygulamadır ve sadece enflasyon oranının %10'un üzerinde olduğu yıllar için yapılabilir.

Endeksleme işlemi şu formüle göre yapılır:

Endeksleme yapılırken, alış tarihindeki ve satış tarihinden bir önceki aya ait Yİ-ÜFE değerleri kullanılır. Endeksleme sonucu bulunan değer, alış bedelinden yüksek ise hesaplamada endekslenmiş değer kullanılır.

Yİ-ÜFE nedir?

Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından aylık olarak yayımlanan ve yurt içinde üretilen ürünlerin üretici fiyatlarındaki değişimi ölçen bir endekstir.

Değer artış kazancı hesaplamasında, alış bedelinin endekslenmesi için Yİ-ÜFE kullanılır. Bu endeks, enflasyonun etkisini gidererek, gerçek değer artışının hesaplanmasına yardımcı olur.

TÜİK'in her ay yayımladığı Yİ-ÜFE değerleri, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın web sitesinde de bulunabilir ve değer artış kazancı hesaplamasında kullanılabilir.

Miras yoluyla veya bedelsiz sahip olunan gayrimenkul satıldığı takdirde vergi verilir mi?

Miras yoluyla veya ivazsız (bedelsiz) olarak iktisap edilen gayrimenkullerin satışından elde edilen kazançlar, değer artış kazancı kapsamında vergilendirilmez. Bu tür gayrimenkullerin satışından elde edilen gelirler, hangi tarihte satılırsa satılsın vergiye tabi değildir.

Ancak, bağış yoluyla edinilen gayrimenkullerde, bağışlayanın iktisap tarihi esas alınır. Yani, bağışlayan kişinin o gayrimenkulü edinme tarihinden itibaren 5 yıl geçmemişse ve siz de bu süre içinde satarsanız, değer artış kazancı vergisine tabi olabilirsiniz.

Önemli Uyarı

Bu makaledeki bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır ve vergi danışmanlığı niteliği taşımaz. Vergi mevzuatı sık sık değişebilir. Güncel vergi oranları, istisna tutarları ve diğer detaylar için bir mali müşavir veya vergi danışmanına başvurmanız önerilir.

Kaynaklar

Sıkça Sorulan Sorular

Değer artış kazancı vergisi beyannamesi ne zaman verilir?

Değer artış kazancı vergisi beyannamesi, kazancın elde edildiği yılı takip eden yılın Mart ayının 1-25'i arasında verilir. Örneğin, 2023 yılında elde edilen değer artış kazancı için beyanname, 2024 yılının Mart ayında verilmelidir. Beyanname, mükellefin ikametgahının bulunduğu yer vergi dairesine verilir veya elektronik ortamda (İnternet Vergi Dairesi üzerinden) gönderilebilir.

Gayrimenkul satışında 5 yıl süresi nasıl hesaplanır?

Gayrimenkul satışında 5 yıllık süre, gayrimenkulün iktisap (edinim) tarihinden itibaren hesaplanır. İktisap tarihi, genellikle tapu tescil tarihidir. Ancak, gayrimenkulün inşa edilmesi durumunda, inşaatın tamamlandığı tarih esas alınır. 5 yıllık süre dolduktan sonra satılan gayrimenkullerden elde edilen kazançlar, değer artış kazancı vergisine tabi değildir. Örneğin, 10 Mayıs 2018 tarihinde satın alınan bir gayrimenkul, 11 Mayıs 2023 tarihinde veya daha sonra satılırsa, elde edilen kazanç vergiye tabi olmaz.

Değer artış kazancı vergisinde istisna tutarı nedir?

Değer artış kazancı vergisinde istisna tutarı, her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak belirlenir. 2023 yılı için bu istisna tutarı 25.000 TL'dir. Yani, bir takvim yılı içinde elde edilen değer artış kazançlarının toplamı bu tutarın altında kalıyorsa, kazanç vergiden istisna edilir ve beyan edilmesine gerek yoktur. İstisna tutarını aşan kısım ise gelir vergisi tarifesine göre vergilendirilir. İstisna tutarı, her bir gayrimenkul veya hak için ayrı ayrı değil, bir takvim yılı içinde elde edilen tüm değer artış kazançlarının toplamı için bir kez uygulanır.

Değer artış kazancı vergisinde endeksleme zorunlu mudur?

Değer artış kazancı vergisinde endeksleme zorunlu değildir, isteğe bağlıdır. Mükellefler, alış bedelini Yİ-ÜFE ile endeksleyebilir veya endekslemeden hesaplama yapabilirler. Ancak, endeksleme yapılabilmesi için, alış tarihinden satış tarihine kadar geçen sürede enflasyon oranının %10'u aşması gerekir. Endeksleme, genellikle mükellefin lehine bir uygulamadır çünkü alış bedelini yükselterek vergilendirilecek kazancı azaltır. Endeksleme yapılıp yapılmayacağına mükellef karar verir ve beyannamede bu tercihini belirtir.

Hisse senedi satışından elde edilen kazançlar nasıl vergilendirilir?

Hisse senedi satışından elde edilen kazançların vergilendirilmesi, hisse senedinin türüne, elde tutma süresine ve borsada işlem görüp görmediğine bağlı olarak değişir. Genel olarak, borsada işlem gören hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar, stopaj yoluyla vergilendirilir ve ayrıca beyan edilmez. Borsada işlem görmeyen hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar ise, iki yıldan fazla elde tutulmuşsa vergiden istisnadır. İki yıldan az elde tutulmuşsa, değer artış kazancı olarak beyan edilir. Ancak, tam mükellef kurumlara ait hisse senetlerinin iki yıldan fazla elde tutulduktan sonra satılması durumunda, kazancın %75'i vergiden istisnadır.

Değer artış kazancı vergisinde zarar durumu nasıl değerlendirilir?

Değer artış kazancı hesaplamasında, satış bedelinin alış bedelinden düşük olması durumunda zarar oluşur. Bu zarar, diğer değer artış kazançlarından mahsup edilebilir. Yani, aynı yıl içinde birden fazla mal veya hak satışı yapılmışsa ve bazılarından zarar, bazılarından kâr elde edilmişse, zararlar kârlardan düşülebilir. Ancak, değer artış kazancından doğan zarar, menkul sermaye iradı gibi diğer gelir unsurlarından indirilemez. Ayrıca, zarar tutarı bir sonraki yıla devredilemez. Eğer yıl içindeki tüm değer artış kazançları toplamı zarar ise, beyanname verilmesine gerek yoktur.